maandag 18 november 2013

Nederlands idioom, met dank aan Zoë (klas 6)

Abusievelijk
Bij vergissing
Allooi
Waarde / peil
Bejegenen
Tegemoet treden / benaderen
Bespiegelingen
Overdenking / beschouwing
Consensus
Overeenstemming
Discutabel
Aanvechtbaar / twijfelachtig
Doemscenario
Voorspelde gang van zaken met noodlottige afloop
Establishment
Gevestigde orde / heersende klasse
Façade
Bedrieglijk voorkomen / schijn
Ideologische
Gebaseerd op filosofische, maatschappelijke of politieke leer
Instituties
Instellingen
Logenstraffen
Aantonen dat iets onwaar is
Manifest
Overduidelijk / onmiskenbaar
Ontaarden
Overgaan in iets wat veel slechter is
Oratie
Toespraak / redevoering
Populistische
Oppervlakkig, populair en enigszins demagogisch
Puriteins
Volgens strenge zedelijke normen
Seculier
Wereldlijk / niet-kerkelijk
Transparantie
Doorzichtigheid / begrijpelijkheid
Utilitair
Gericht op het nut


Achilleshiel
Zwakke plek
Assimileren
Gelijk worden / aanpassen
Canon
Officiële lijst
Contradictio in terminis
Tegenstrijdigheid in gebruikte woorden
Duchtig
Stevig / flink / krachtig
Etniciteit
Ras / volk
Evident
Zeer duidelijk / geen bewijs behoevend
Geïnterneerde
Gevangene
Hedonistisch
Genotzuchtig
Inboeten
Kwijtraken / verliezen
Koesteren
Bewaren en onderhouden / gevoelens hebben
Latent
Verborgen / (nog) onzichtbaar / in aanleg
Marchanderen
Schipperen / onderhandelen (over de regels)
Ondergraven
Ondermijnen / aantasten
Orthodox
Rechtzinnig / zuiver in de (kerk)leer
Primus inter pares
De eerste onder zijns gelijken
Provocatie
Uitlokking / uitdaging
Stante pede
Op staande voet / onmiddellijk
Ten spijt
Ondanks / in weerwil van
Ventileren
In het openbaar uiten


Ad hoc
Meteen en ter plekke / alleen voor dit ene geval
Autonomie
Zelfbestuur
Cesuur
Breuk / radicale wijziging in een handelwijze of ontwikkeling
Controverse
Twistpunt / strijdvraag
Egalitair
Gelijkheid nastrevend
Ettelijke
Verscheidene / vele
Excessen
Buitensporigheden / gewelddadigheden
Grosso modo
Ruw geschat / door elkaar genomen
Louter
Enkel / alleen
Mandaat
Volmacht
Modaal
Meest voorkomend
Nivelleren
Gelijkmaken
Onderschrijven
Erkennen / het ermee eens zijn
Ontwaren
Bespeuren / ontdekken / in het oog krijgen
Opportunisten
Iemand die probeert elke omstandigheid tot zijn eigen voordeel te gebruiken
Polemiek
Pennenstrijd / twistgesprek
Ratificeren
Bekrachtigen / ondertekenen
Scepsis
Twijfel / argwaan
Universeel
Algemeen geldend
Vermaard
Beroemd / gerenommeerd / befaamd


Adagium
Spreuk
Bagatelliseren
Als iets onbelangrijks afschilderen
Calamiteit
Catastrofe / ramp
Decorum
Dat wat zo hoort
Electoraat
Kiezers
Euforisch
Extreem vrolijk
Exorbitant
Buitensporig / overdreven
Impact
Invloed / uitwerking
Innovatief
Vernieuwend
Kanttekeningen
(kritische) opmerkingen / commentaar
Markant
Opvallend
Ontzuiling
Verdwijnen van de verdeling van de maatschappij in godsdienstige en politieke belangengroepen
Navenant
Overeenkomstig / naar verhouding
Pathologisch
Ziekelijk
Prompt
Onmiddellijk
Summier
Bondig / kort
Teloorgang
Ondergang
Versus
Tegen / tegenover
Wederrechtelijk
Onrechtmatig
Wrang
Zuur / pijnlijk


Adequaat
Geschikt voor het doel / doeltreffend
Bakermat
Plaats waar iets ontstaan is
Conform
Overeenkomstig met
Desastreus
Rampspoedig / fataal
Eruptie
Uitbarsting
Evenwel
Echter / niettemin
Fenomeen
Verschijnsel
Floreren
Bloeien  / gedijen
Institutionaliseren
Tot een instelling worden / structureel worden
Jegens
Tegenover / ten aanzien van
Malaise
Toestand van slapte
Nipt
Op het kantje
Ontberen
Missen
Pareren
Afwenden / tegenhouden /weerleggen
Pover
Armoedig / niet best
Prominent
Vooraanstaande
Representant
Vertegenwoordiger
Taboe
Onbespreekbaar onderwerp / iets wat niet mag
Veronachtzamen
Verwaarlozen
Verworden
Bederven / ontaarden / slechter worden


Aan de kaak stellen
Een slechte zaak bekend maken
De hand lichten met
Het niet zo nauw nemen met
Een lans breken voor
Opkomen voor
Geen blaam treffen
Geen verwijt treffen
Gemeen hebben
Overeenkomstig hebben
Gepaard gaan met
Samengaan met
Het veld ruimen
Plaatsmaken / zich terugtrekken
Inbreuk plegen / maken op
Schenden
Het is lood om oud ijzer
Het maakt geen verschil / het komt op hetzelfde neer
Onderhevig zijn aan
Lijden aan / onderworpen zijn aan de werking van
Over één kam scheren
Geen onderscheid maken
Prat gaan op
(te) trots zijn op
Uit hoofde van
Wegens / op grond van
Van likmevestje
Waardeloos / van niks
Zich niets gelegen laten liggen
Geen zorg dragen voor / zich niet bekommeren om


Afbreuk doen aan
De kwaliteit verminderen
Bij de gratie van
Door de gunst van
Dat laat onverlet
Dat doet niets af aan het feit
De hand houden aan
Zorgen voor naleving
Het heft in handen hebben / nemen / uit handen geven
Het initiatief hebben / afstaan
Het hoofd bieden aan
Weerstaan / trotseren
Een hart onder de riem steken
Moed inspreken
Inherent zijn aan
Onlosmakelijk verbonden zijn aan
Onder curatele stellen
De handelingsvrijheid ontnemen
Op de spits drijven
Tot het uiterste drijven
Te kampen hebben met
Last hebben van / problemen ondervinden van
Van de weeromstuit
Als reactie op wat er gebeurt / onwillekeurig
(niet) veel melk te brokkelen hebben
(niet) veel invloed/macht hebben
Verschoond blijven van
Niet in aanraking komen met


Geen opmerkingen:

Een reactie posten